Ένας από τους πιο γνωστούς δείκτες αξιολόγησης των ελαιόλαδων είναι η οξύτητα, ένα ποσοστό συνήθως επί τοις 100 που αντιπροσωπεύει το ποσοστό ελεύθερων λιπαρών οξέων και έχει τιμές 0-0,8% για το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο. Παράγοντες όπως ο τρόπος και ο χρόνος συγκομιδής και μεταφοράς του καρπού στο ελαιοτριβείο, αλλά και οι διαδικασίες ελαιοποίησης και αποθήκευσης του προϊόντος επηρεάζουν την οξύτητά του, όπου όσο πιο χαμηλή είναι τόσο πιο ποιοτικό το ελαιόλαδο.

Προσέχετε ακόμα αν πρόκειται για βιολογικό προϊόν και αν βρίσκεται σε κατάλληλη συσκευασία. Προτιμήστε τα ελαιόλαδα υπεύθυνων μικρών παραγωγών, γεμάτα με τα χαρακτηριστικά αρώματα του τόπου που τα παράγει. Ακόμη μην ξεχνάτε να κοιτάτε την ημερομηνία συγκομιδής ή λήξης. Το ελαιόλαδο διατηρείται σε άριστη κατάσταση κατά μέσο όρο για 12-18 μήνες, προτού αρχίσουν να αλλοιώνονται τα χαρακτηριστικά του.

Τέλος, όσον αφορά στα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του ελαιολάδου, δηλαδή τα χαρακτηριστικά που αντιλαμβανόμαστε με την οσμή και την γεύση, προτιμήστε ελαιόλαδα πικρά, πικάντικα και φρουτώδη! Να θυμάστε ότι η πικρή και πικάντικη γεύση είναι σημάδι ότι το ελαιόλαδο παρήχθη από σχετικά άγουρες ελιές, υπό σωστές διαδικασίες ελαιοποίησης και αποθήκευσης και ότι περιέχει υψηλό ποσοστό φαινολών. Bitter is better.

Οι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν την διατήρηση του ελαιόλαδου είναι οι εξής: το φως, το οξυγόνο, η θερμοκρασία και φυσικά το υλικό αποθήκευσής του.
Παρά την σύγχρονη τάση να βλέπουμε λάδια σε διαφανείς συσκευασίες για να φαίνεται το όμορφο χρώμα τους, αυτή η πρακτική είναι τελείως λάθος. Το φως καταστρέφει και οξειδώνει το λάδι, αλλάζοντας μάλιστα σιγα-σιγά το πράσινο χρώμα του σε κίτρινο. Γι’ αυτό επιλέξτε σκουρόχρωμες συσκευασίες όπως το πράσινο γυαλί ή τις συσκευασίες λευκοσιδήρου (luggage safe).

Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί επίσης στην αποφυγή της έκθεσης του ελαιολάδου στο οξυγόνο, γι’ αυτό και πρέπει να φυλάσσεται σε γεμάτα και αεροστεγώς κλεισμένα δοχεία. Ακόμα, αν η ποσότητα ελαιολάδου που έχετε είναι αρκετή και πιστεύετε ότι θα σας κρατήσει καιρό, καλό είναι να το μοιράσετε σε μικρότερα δοχεία (π.χ. του ενός λίτρου) ώστε να μην έρχεται όλο το λάδι σε επαφή με το οξυγόνο κάθε φορά που θέλετε λίγο ακόμα.

Αποφεύγουμε επίσης τις υψηλές θερμοκρασίες καθώς επιταχύνουν την οξείδωση του ελαιολάδου και προτιμάμε να το αποθηκεύουμε σε χώρο καθαρό, σκοτεινό και δροσερό, ιδανικά μεταξύ 10-18°C, μακριά από πηγές υγρασίας και μυρωδιών μιας και το λάδι έχει την ιδιότητα να τις απορροφάει.

Τέλος προσέχουμε την συσκευασία αποθήκευσης. Τα καλύτερα υλικά είναι το σκούρο γυαλί και ο λευκοσίδηρος. Πρόκειται για ανακυκλώσιμα υλικά που αποτρέπουν την επαφή του ελαιόλαδου με το φως, είναι κατάλληλα για τρόφιμα και φιλικά προς το περιβάλλον. Οι συσκευασίες λευκοσιδήρου επιπροσθέτως είναι ιδανικές για μεταφορά καθώς είναι άθραυστες. Το ελαιόλαδο δεν περιέχει συντηρητικά και ανάλογα με τις συνθήκες αποθήκευσής του και την ποιότητά του, διατηρεί αναλλοίωτα τα χαρακτηριστικά του για 12 με 18 μήνες.

Το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, αναπόσπαστο κομμάτι της μεσογειακής διατροφής, είναι γνωστό από την αρχαιότητα για τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Σήμερα γνωρίζουμε ότι περιέχει βιταμίνες Ε, Α, Κ και D, μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και αντιοξειδωτικές ουσίες, τις γνωστές πολυφαινόλες.

Η έντονη αντιφλεγμονώδης και αντιοξειδωτική δράση του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου και ιδιαίτερα του αγουρέλαιου, το καθιστούν αναπόσπαστο κομμάτι ενός υγιεινού τρόπου ζωής και αποτελεσματικό στην πρόληψη και αντιμετώπιση πολλών ασθενειών όπως είναι ο καρκίνος, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, το οξειδωτικό στρες, η πίεση, ο διαβήτης, η παχυσαρκία, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η οστεοπόρωση, αλλά ακόμα και η κατάθλιψη.

Ναι! Οι τελευταίες επιστημονικές αναλύσεις έρχονται επιτέλους να δικαιώσουν την χρήση του ελαιόλαδου στο τηγάνισμα. Είναι το πιο ανθεκτικό σε υψηλές θερμοκρασίες και το πιο υγιεινό σε σχέση με τα άλλα σπορέλαια. Έρευνες ακόμα δείχνουν ότι είναι καλύτερο να τηγανίζουμε τα λαχανικά σε εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο απ’ ότι να τα βράζουμε! Καλό είναι πάντως να μην χρησιμοποιούμε το ίδιο λάδι πάνω από τρεις φορές στο τηγάνισμα, και το καλύτερο είναι να προσθέτουμε λίγο ωμό ελαιόλαδο στο τέλος του μαγειρέματος, έτσι ώστε να μένουν ανεπηρέαστα τα θρεπτικά και οργανοληπτικά του χαρακτηριστικά.

Δεν πετάω το τηγανισμένο ελαιόλαδο στην αποχέτευση. Ποτέ. Πρόκειται για μεγάλο περιβαλλοντικό πρόβλημα, αιτία μόλυνσης τεράστιων ποσοτήτων νερού και βουλώματος των δικτύων αποχέτευσης. Αντί αυτού, μαζεύουμε το χρησιμοποιημένο λάδι σε κάποιο δοχείο και το απορρίπτουμε σε ειδικές μονάδες που βρίσκονται σε διάφορες επιχειρήσεις. Απο εκεί το λάδι θα μετατραπεί σε βιοντίζελ, βιοκαύσιμο δηλαδή, μη τοξικό και φιλικό προς το καημένο το περιβάλλον, με περίπου 60% λιγότερους ρύπους σε σχέση με το πετρέλαιο. Εναλλακτικά και αναλόγως των ορέξεων, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το τηγανόλαδο ως εξαιρετικό καύσιμο για λάμπες λαδιού, σαν προσάναμα στο τζάκι ή την ψησταριά αλλά και να φτιάξετε το δικό σας σπιτικό σαπούνι ελαιολάδου.